Industrie blijft in 2018 groeien

Het gaat zeer goed met de Nederlandse industrie. In september 2017 bereikte de hoofdindex van de NEVI Nederlandse PMI (Purchasing Managers' Index) een waarde van 60 (IHS Markit, Sept. 2017), het hoogste cijfer sinds februari 2011. Al 51 maanden op rij verbetert de situatie bij productiebedrijven in de industrie. Dit komt door zeer grote stijgingen in zowel de productieomvang als de werkgelegenheid. De stijging in de orderontvangst was in september zelfs een van de grootste in de afgelopen zes jaar. Door de verwachte exportstijging en het hoge vertrouwen van producenten in de industrie, verwachten we voor dit en volgend jaar ongeveer 3 procent groei.

Groeiverwachting in procenten ten opzichte van het jaar ervoor

Kansen voor groei

• Export, met name richting Azië, Duitsland, België en Frankrijk.
• Versnel innovatie: door steeds kortere productlevenscycli moeten product- en procesinnovaties sneller worden doorgevoerd.
• Werk aan een flexibele organisatie.

Branches

Volgens de tweede kwartaalmonitor van de maakindustrie (CBS, 2017) groeit de productie van de Nederlandse industrie nu al zeven opeenvolgende kwartalen ten opzichte van hetzelfde kwartaal een jaar eerder. De meest recente cijfers tonen een toename van 2,9 procent in het tweede kwartaal van 2017, ten opzichte van het tweede kwartaal in 2016. Hoewel het merendeel van de branches meer produceert dan vorig jaar zijn er grote verschillen tussen de branches. Zo groeide de productie bij de elektrotechnische en machine-industrie met 14,8 procent. De transportmiddelenindustrie bereikte een groei van 13,4 procent, primair gedreven door de autoproducenten (18,6 procent) en (hightech) machinebouw (18,3 procent). Daarentegen is de productie in de voedingsmiddelenindustrie en meubelindustrie afgenomen. Overigens kan het zijn dat deze afname van tijdelijk aard is, want de meeste producenten in deze branches verwachten productiegroei.

Omzet

De omzet steeg gemiddeld harder dan de industriële productie. Gemiddeld is de omzet in het tweede kwartaal met 7,3 procent toegenomen ten opzichte van vorig jaar. Daarbij groeide de omzet harder in het buitenland (9,1 procent) ten opzichte van het binnenland (4,0 procent). Hierbij komt de productiecapaciteit van bedrijven in toenemende mate onder druk te staan, gezien de scherpe stijging in de hoeveelheid onvoltooid werk in september (de grootste sinds maart 2011, HIS Markit, sept. 2017) en verlenging van de levertijden. Ook neemt de kostendruk aanzienlijk toe als gevolg van een stijging van de prijzen van staal, papier, olie, kunststoffen en voedingsmiddelen. Zo stegen de prijzen van basismetaalproducten en metaalproducten gezamenlijk met 7,3 procent in het tweede kwartaal, terwijl de afzetprijzen van sectoren als transportmiddelen en machinebouw afnamen.

Producentenvertrouwen

Ondernemers in de industrie zijn ook positief voor de komende drie maanden aangezien het producentenvertrouwen in Nederland uitkwam op 8.5 in september, het hoogste niveau in 9,5 jaar (het gemiddelde van de afgelopen twintig jaar bedroeg 0.7). Producenten in de hout- en bouwmaterialenindustrie zijn veruit het meest positief, gevolgd door transportmiddelen-, elektrotechnische- en machine-industrie, en de papier- en grafische industrie. Een hoog vertrouwen onder de belangrijkste handelspartners speelt hierbij een positieve rol (OECD 2017), aangezien de Nederlandse industrie sterk afhankelijk is van de export. Duitsland, België, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk zijn daarbij de belangrijkste handelspartners (Rabobank, 2017).

Personeel

De werkgelegenheid in de Nederlandse industrie steeg in september voor de eenendertigste opeenvolgende maand, wat een ongekend lange periode is (IHS Markit, Sept. 2017). De groei van de personeelsbestanden was in september bovendien het hoogste sinds februari 2011. De sterkste stijging in personeelssterkte wordt verwacht in de transportmiddelenindustrie, machinebouw- en metaalindustrie en de elektrotechnische industrie (CBS, 2017).

Mede door de sterke groei, stijgt het personeelstekort. Uit onderzoek van ADP Nederland, Berenschot en Performa Uitgeverij ('HR Trends 2017-2018', juni 2017) blijkt bijvoorbeeld dat 65 procent van de HR-professionals verwacht wervingsproblemen te krijgen in 2018. Met name in techniek & onderhoud, productie, verkoop en in mindere mate ICT worden geïdentificeerd als knelpunten binnen de industrie.